انتظار نکشید تا به دندان درد بیفتید

دندان های شما باید برای یک عمر باید کار کنند و با مراقبت مناسب نیز از پس این کار بر می آیند و این به معنای مسواک زدن روزانه و تمیز کردن بین دندانها در طول روز و پاکسازی صحیح منظم دندانها است تا از بیماریهای بافت های نگهدارنده اطراف دندان جلوگیری شود . بیماریهای بافت های نگهدارنده اطراف دندان علت عمده از دست رفتن دندانها در بزرگسالان است ، ولی می توان از این بیماریها پیشگیری کرد .

واژه   “ Periodontal "    از دو واژه یونانی به معنای « اطراف دندان » تشکیل شده است . بافت های نگهدارنده اطراف دندان می توانند به انواع مختلفی از بیماریها مبتلا شوند که همگی در اثر عفونت باکتریایی لثه ها ، استخوان و رباط هایی که از دندان حمایت کرده و آنها را در داخل آرواره نگه می دارند ، به وجود می آیند . بیماریهای بافت های نگهدارنده اطراف دندان معمولاً بدون درد بوده و ممکن است پیشرفتی آهسته یا کاملاً سریع داشته باشند . بدون معاینه منظم دندان ها ، ممکن است تا آسیب شدید بر لثه ها و استخوان های آرواره از بیماری بافت های نگهدارنده اطراف دندان های خود مطلع نشوید و آنگاه دیگر از دست رفتن دندان غیر قابل اجتناب خواهد بود .

بافتهای نگهدارنده اطراف دندان (  Periodontal    )

بیش از نیمی از افراد بالای 18 سال حداقل در مراحل اولیه زندگی تا حدی  درگیر بیماری بافتهای نگهدارنده اطراف دندان هستند . پس از 35 سالگی ، تقریباً سه چهارم بزرگسالان دچار نوعی بیماری بافت اطراف دندان می باشند . با این همه ، بیماریهای بافت اطراف دندان می تواند در هر سنی اتفاق بیافتد . حتی کودکان پنج یا شش ساله هم می توانند علائم بیماریهای بافت اطراف دندان را نشان دهند .

برای پیشگیری از این بیماریها لازم است بدانید چه عواملی باعث ایجاد این نوع بیماریها    می شود ، عادات بهداشتی خوبی برای حفظ سلامت دهان و دندان خود داشته باشید و تحت مراقبت حرفه ای منظم قرار گیرید .

علل بیماریهای بافت های اطراف دندان

بیماریهای بافت های اطراف دندان در اثر انواعی از باکتریهای موجود در پلاک Plague         ( لایه چسبنده بی رنگی از باکتریها که بطور مداوم بر روی دندان ها تشکیل می شود ) بوجود می آید . این باکتری ها سمومی (  Toxins   ) از خود ترشح می کنند که لثه ها را تحریک کرده و منجر به از هم گسیختگی اتصال بافت های لثه به دندان ها می شود . به مرور زمان این سموم می توانند بافت های لثه را از بین برده و با پیشرفت عفونت به ضایعات استخوانی منجر شوند .

بعلاوه ، پلاکی که از روی دندان برداشته نمی شود می تواند با مواد دیگر ترکیب شده و به رسوب سخت و متخلخلی به نام جرم دندان ( Calculus    ) یا باره مبدل می شود . جرم روی سطح دندان و بالای خط لثه ممکن است در بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالتی نداشته باشد . اما وجود جرم بر روی سطح ریشه دندان و زیر لثه ها برداشتن پلاک و باکتریهای جدید را دشوارتر می سازد . برخلاف پلاک که خودتان می توانید آن را از سطح دندان بردارید ، فقط دندانپزشک یا بهداشتکار دهان و دندان می تواند جرم یا باره دندان را بر طرف کند .

انواع بیماریهای بافت های اطراف دندان

شکلهای مختلفی از بیماریهای لثه ای و بافت های اطراف دندانی وجود دارد که شایعترین آنها عبارتند از : التهاب لثه   (Gingivitis)و التهاب بافت های نگهدارنده اطراف دندان   ( Periodontitis)

التهاب لثه ( ژنژویت ) اولین مرحله بیماریهای بافت های اطراف دندان بوده و قابل برگشت است . با این وجود ، در صورت عدم معالجه ممکن است به بیماری وخیم تری منجر شود .

پریودنتیت یا  التهاب بافت های اطراف دندان مراحل پیشرفته تر بیماریهای بافت های اطراف دندان است. در این حالت لثه ها ، استخوان و سایر ساختارهایی که از دندان ها محافظت     می کنند ، آسیب می بینند . ممکن است دندان ها شل شده و بیفتند یا احتیاج به کشیدن پیدا کنند . در این مرحله برای پیشگیری از ضایعات دندانی به درمان های پیچیده تری احتیاج است .

سایر عوامل مداخله گر در بیماریهای بافت های اطراف دندان

اگر چه بیماریهای بافت های اطراف دندان در اثر پلاک ایجاد می شود ، تعدادی از عوامل دیگر می توانند احتمال خطر ، شدت و سرعت پیشرفت این بیماریها را افزایش دهند .

       افرادی که تنباکو  می کشند یا می جوند در مقایسه با کسانی که اصلا" تنباکو مصرف نمی کنند به احتمال بیشتر و با شدت بیشتری دچار بیماریهای بافت اطراف دندان می شوند .

       پل ها   (bridges )    و نامرتبی دندانها و پرشدگی های ناقص دندانها

همگی در انباشتگی پلاک و افزایش احتمال ایجاد بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالت دارند .

       عاداتی که در آن فشار زیادی به دندانها وارد می آید ، مثل دندان قروچه کردن یا سائیدن دندانها نیز ممکن است روند تخریب استخوانهای حمایت کننده را تسریع بخشد .

       رژیم غذایی نامتعادل  ممکن است باعث شود که بیماریهای بافت اطراف دندان با سرعت بیشتری پیشرفت کند یا شدت بیماری افزایش یابد . تحقیقات نشان می دهند که رژیم غذایی نامتعادل باعث می شود بافت های دهان مقاومت کمتری نسبت به عفونت داشته باشند .

       حاملگی یا استفاده از قرص های پیشگیری از بارداری .

با افزایش سطح هورمونی باعث واکنش حساستر بافت های لثه نسبت به سموم آزاد شده از پلاک و تسریع رشد برخی باکتری ها می شود . لثه ها به احتمال بیشتری قرمز ، دردناک و متورم شده به آسانی خونریزی می کنند .

       بیماریهای سیستمیک  مثل ایدز یا دیابت می توانند مقاومت بافت ها را نسبت به عفونت کاهش داده بر وخامت بیماریهای اطراف دندان بیفزایند . 

     داروها 

استروئیدها ، برخی انواع داروهای ضد تشنج ، داروهای ضد سرطان و برخی بلوکرهای کانال کلسیم و بسیاری از داروهای دیگر لثه ها را تحت تأثیر قرار می دهند . اطلاع پزشک از داروهایی که شما مصرف می کنید . بسیار مهم است ، بنابراین ، در مواقع لزوم از آوردن سابقه طبی خود اطمینان حاصل کنید .

در حالی که همه این عوامل می توانند در احتمال خطر یا شدت بیماریهای بافت های اطراف دندان دخالت داشته باشند ، خود عامل ایجاد کننده این بیماریها نیستند . حتی اگر شما یک یا چند تا از این عوامل را دارا باشید ، هنوز با عمل کردن به توصیه دندانپزشک و کنترل پلاک می توانید از بهداشت دهانی خوبی برخوردار باشید .